#67 een vreedzamere wereld

25 augustus 2024
Raar ding eigenlijk, die Olympische spelen.
In een wereld met zo veel geweld en gruwelijkheden, oorlogen en extremisme, zijn we zonder knipperen van de ogen 17 dagen in de ban van dat mega sportevenement. Dat pretendeert mee te bouwen aan een vreedzame en betere wereld. Meedoen impliceert naleving van het Olympisch Handvest dat is gebaseerd op een universele levensfilosofie en propageert daarbij waarden als respect en vriendschap. Ruim twee weken sportspektakel in een eigentijdse showverpakking. Even zo lang lijkt er niets belangrijker dan dat. Behalve voor hen die leven in Gaza, de Oekraïne, Soedan en andere, meer anonieme plaatsen van moord en doodslag.

Ruim 200 landen doen mee en geven er daarmee blijk van de Olympische waarden te onderschrijven en vaardigen zo’n 10.500 sporters af die zonder enige vorm van discriminatie, met wederzijds begrip, vriendschap, solidariteit en fair play gaan wedijveren in 28 takken van sport. De wereld houdt zijn adem in. In Gaza, de Oekraïne en Soedan doen ze al tijden niet anders.

Bij de eerste edities van de Spelen, 776 v. Chr. in Olympia, was het trouwens niet veel anders. Ook toen moest alles daarvoor al wijken. Oorlogen werden stopgezet, zodat de mensen veilig naar Olympia konden reizen. Soldaten werden vrijgesteld van hun krijgshaftige bezigheden om naar de spelen te kunnen. Spelen die, naast het eren van de goden, tegelijk mooi konden dienen als training voor de oorlogsvoering. Hard kunnen lopen, daar had je ook in de strijd altijd wel wat aan. De eerste decennia was hardlopen ook de enige tak van sport. Over 190 meter (circa 600 voet) en geheel ontkleed. Op een zandbaan waar men heen en weer had hard te lopen. Met maar één wedstrijdonderdeel konden die eerste spelen dan ook in één dag worden afgewikkeld. Gaandeweg werd het programma uitgebreid met handige sporten als paardenrennen, boksen, worstelen, verspringen en speerwerpen.

Van het oorspronkelijke Olympia is weinig over dan een hoeveelheid stenen brokstukken, maar met enige fantasie kan je je aardig voorstellen hoe het destijds toeging. Een museum naast de site, digitale reconstructies en maquettes helpen in dit verband ook een heel eind. Zo is de plek waar de Olympische vlam werd ontstoken behoorlijk nauwkeurig gelokaliseerd, de plek waar met hulp van de zon en spiegels vuur werd gemaakt. Nog steeds worden de moderne spelen ingeleid met de vlam uit Olympia. Al ging dat 16 april jongstleden wat moeilijk door het ontbreken van voldoende zon. Zonder spiegel maar met hulp van vuur uit een potje lampolie kon het feest toch beginnen.
Daarna droegen 600 atleten de fakkel elf dagen lang in een estafette door Griekenland en van Piraeus ging het met een klassieke driemaster naar Marseille (ooit een Griekse kolonie). Van daaruit hadden de Fransen binnen de traditionele 100 dagen nog ruim de tijd om de toorts in Parijs te krijgen. De “Relais de la Flamme Olympique” werd een zeer uitgebreide rondreis langs uiteenlopende Franse bezienswaardigheden – inclusief een uitstapje naar verschillende (voormalige) overzeese gebiedsdelen. Wat een showcase. Die fakkel heeft meer van Frankrijk gezien dan u of ik in drie weken vakantie kunnen afwerken. Maar het was dan ook in naam van de wereldvrede.

Nu staan de Paralympics voor de deur. Een veel recentere traditie, de eerste Olympische versie was in 1960, die na WO-II in Engeland ontstond uit wedstrijden voor gehandicapte oorlogsveteranen. Dit jaar komen er in een twaalfdaags toernooi 4.000 atleten in Parijs aan de start.

Zo bouwen we toch maar mooi verder aan een vreedzame en betere wereld.