Vragen kan ook

#54 – 23 december 2023

Wie aan het opruimen is, loopt een permanent risico zich te verliezen in bespiegelingen over het object waarvan men voornemens is afscheid te nemen. Zelfs als er niet de minste twijfel is dat het voorwerp het nieuwe jaar met ons niet haalt.

Neem nou bijvoorbeeld de collectie stadsplattegronden die we onder in een kast aantroffen. Zes gulden negentig betaalden we voor de kaart van Amsterdam. Het ding was veel geraadpleegd, want bij het openvouwen viel hij bijkans uit elkaar. De aanblik van die oranje plattegrond had ineens wat vertederends. Daar deed je het toch maar mee, achter het stuur met de kaart op schoot.

Direct na WOII was er in Hamburg een meneer Gerhard Falk die met zijn drukkerij stadsplattegronden begon uit te geven. Met name het vouwsysteem van zijn kaarten was voor die tijd baanbrekend en werd zelfs gepatenteerd. Grappig dat het op- of openvouwen van zo’n groot stuk papier voor Falk een uitdaging was om daar iets simpel hanteerbaars voor te verzinnen. Hoe vaak zijn zijn kaarten niet gedachteloos in en uitgevouwen zonder enige waardering voor zijn denkwerk.

De schepping van Falk werd midden jaren ’80 overgenomen door de Eindhovense uitgever Suurland. Hoewel het bedrijf sindsdien al meerdere malen nieuwe eigenaars kreeg, bleef de naam Suurland aan de Falkkaarten verbonden. Vanuit het Eindhovense bedrijf verschijnen nog steeds kaarten, nu vooral van toeristische routes, fietskaarten, wandelkaarten. Van utilities in de jaren ’80 en ’90 wordt nu vooral gemikt op de recreatieve sector.

Hoe snel kan het gaan, stadsplattegrond, alsjeblief geen geworstel meer met zo’n groot stuk papier, hoe ingenieus het ook in- of uit elkaar vouwt. Falk moest plaats maken voor de heer of mevrouw TomTom (die al meteen in de gaten had dat je ruimte moet geven aan de geslachtskeuze), het hulpje dat je tegen de voorruit plakt. Tegenwoordig zijn auto’s van huis uit al uitgerust met zo’n navigatie, al dan niet vervaardigd door m/v TomTom.

Ook dat is alweer ingehaald door veel nieuwe techniek. Intussen bemoeit de iWatch zich in samenspraak met de smartphone en/of de auto-navi geheel spontaan met de trajectkeuzes en voorspelt hoeveel tijd daarmee gemoeid zal zijn. Of er files staan, of er alternatieve routes zijn, waar je onderweg kan tanken of bijladen, bij een restaurant kan halthouden, het is allemaal op een schermpje af te lezen.

Maar o wee, als de navi het even niet aankan. Dan sta je daar in een woonwijk ver van huis op zoek naar het juiste adres. Bij gebreke aan zelfs meneer Falks hulpmiddelen – die hadden we immers weggedaan –  rest het menselijke contact: een onbekende aanklampen en – heel ouderwets – de weg vragen.

Gut ja, we worden omringd door medemensen. Die je kan aanspreken en om hulp kan vragen.

Dat is toch ook wel weer heel erg leuk. Fijne feestdagen!