#60 Hoort dat nog?

17 april 2024

Niet zelden is het even puzzelen om een brief of een verhaal niet met ik te beginnen. Het hoort immers niet. Van kinds af aan ben ik doordrongen van de schande om een openingszin met jezelf te starten. Onder alle omstandigheden te voorkomen. Thuis en op school werd dat erin gestampt. Helemaal op de middelbare school. En niet alleen door de leraar Nederlands, ook collega’s met andere vakgebieden zagen hierin een grote zonde. Het hoort niet en het is onbeleefd om jezelf zo direct op de voorgrond te plaatsen. Ja, dat was de onderbouwing eigenlijk wel.

Of je wil of niet, je neemt daar toch wat van over. Nog steeds zit die taalregel vast in mijn achterhoofd. Ook al kost het me intussen nauwelijks moeite om deze correct na te leven, heel vaak begint een eerste zin die me spontaan te binnen schiet toch in strijd met dit vormvoorschrift. Als ik ‘m wil neerschrijven moet er dus nog wel wat gerangschikt worden.

Wat maakt toch dat het niet hoort?
Ik ben ernaar op zoek gegaan. Op internet uiteraard, bij Onze Taal, in de Taalwijzer, in oudere schoolboekjes. Wat blijken er al zoekende trouwens ontzettend veel boeken over taal en letterkunde te bestaan. Geen beginnen aan, maar waar ik al bladerend zo her en der zocht naar een voorschrift, een ik-verbod in een openingszin, ik kon het niet vinden. Tenminste niet anders dan als een dringend ontraden: niet netjes, het hoort niet. Tsja het hoort niet …
Typisch trouwens, dat dit in de Engelse taal nu juist weer geen bezwaar is

Hoe dan ook, de opvattingen zijn intussen toch toleranter geworden. Onze Taal: “Ja, een brief of e-mail mag met ik beginnen. Wel zijn er mensen die dit minder fraai vinden”.
En verwijzend naar een column van Dennis Rijnvis:
“Begin een zin nooit met … dit soort schrijfregels kan je beter aan je laars lappen.” Met een aantal voorbeelden van ‘beroemde schrijvers’ laat hij zien dat wat meer spelen met de schrijfregels heel functioneel kan zijn. Gelukkig maar, dat vond ik altijd al.

Ben ik dan zo ik-gericht, zo egocentrisch? Ik geloof het niet. Maar ik ga wel het liefst voor levendig taalgebruik, dat dicht staat bij het leven van alle dag. Waardoor ook een verhaal gemakkelijker gaat leven. En als er dan begonnen moet worden met ik dan is dat maar zo.
Ik ga ervoor.