#83 De paden op, de lanen in

22 maart 2025

Sinds mijn schooltijd had ik nauwelijks meer gefietst, een boodschapje of een dichtbij bezoekje daargelaten. Kwam er gewoon niet van en voor dagelijks woon-werkverkeer gebruikte ik de auto. Voor de rest gemakshalve evenzeer. Maar nieuw in een volgende woonplaats, herontdekte ik de fiets. Een handige manier om de nieuwe omgeving te verkennen en nog gezond ook, hield ik mij voor.

Rondom de gemeente bleken er in alle richtingen bezienswaardigheden, spots, da’s het juiste woord hier. Vanuit de auto had ik intussen waargenomen dat er in al die richtingen ook fietspaden bestaan – iets waarover ik mij in mijn fietsarme verleden nooit had bekommerd. Het werd nog mooier: tijdens mijn eerste verkenningen ontdekte ik al snel het bestaan van fietsknooppunten. Juist op plekken waar je voor dilemma’s staat: links- of rechtsaf, of desnoods rechtdoor. Hoe mooi, op zo’n punt is daar dan een wit bordje met een omcirkeld groen getal aanwezig, om te weten waar je bent of een pijl in de richting van een volgend knooppuntnummer. Dilemma oproepende kruispunten op routes met recreatieve betekenis (want niet overal zijn de kruispunten genummerd) hebben zo elk hun eigen nummer. Volg de nummers en men bereikt als vanzelf de beoogde spot. Wel even vooraf de juiste getallen voor je route bepalen en daarna: fietsers, trappen maar.

Wie verzint het?! Zo simpel en zo effectief. Benieuwd naar het antwoord las ik op internet over het ontstaan in België. Meneer Hugo Bollen maakte eind vorige eeuw het eerste netwerk van knooppunten. Vanuit Limburg waaierde dat uit over België en heel Nederland.
Met enige argwaan begon ik mijn eerste routes te fietsen. Zou het werken, zouden de bordjes overal nog wel aanwezig zijn of balorig wellicht een andere kant uit zijn gedraaid? Nee, echt, het klopte. Wat zijn we een lief land dat zoiets kan standhouden. Toch?!

Aangekomen bij een knooppunt waar het bordje bijna geheel was overgroeid met oprukkend struweel, drong zich de vraag op wie dit alles allemaal onderhoudt. Ordelijke, Nederlandse vraag, nietwaar. Op internet snuffelend blijkt er helemaal geen sprake van een landelijk netwerk, geen centrale overheid of een soort ANWB die dit alles bestiert. In de praktijk zijn het een kleine 40 regionale netwerken die op elkaar aansluiten en die zich hebben geconformeerd aan een gelijkvormige uitvoering. Het wonder dat dit alles werkt wordt er niet minder van. Hulde voor zoveel particulier initiatief en enthousiasme. En voor het geval dat er inderdaad ergens één van die ruim 10.000 knooppuntenbordjes mocht zijn verdwenen, is er een digitaal klachtenloket; het ‘meldpunt routes’. Die koppelen door naar de desbetreffende regionale beheerder. Klinkt verfrissend simpel.

Fietsen heeft voor mij met die knooppunten nieuwe dimensies gekregen. Toeren in richtingen waar je eigenlijk niets anders te doen hebt dan wat rondkijken, via routes die ik zelf niet zo gauw verzonnen zou hebben. Dat is wat je noemt verkennen van je omgeving.

Maar wat nu? Ik had mijn zinnen gezet op een route met als eindbestemming nummer 64, alwaar ik meteen een afspraak had gepland. Een serieuze afstand, maar met twee uur flink doortrappen, prima te doen. Goed en wel op dreef bekroop me een achterdochtig gevoel over de nummertjes die ik had te volgen. Persoonlijk zou ik anders zijn gegaan, maar als nieuwkomer in het metier wilde ik het in opperste eigenwijzigheid niet beter willen weten. Een aantal bordjes en kilometers verder werd het me te gortig. Dit ging de verkeerde kant uit. Bij een bankje afgestapt en mijn telefoon geraadpleegd. Met mijn navi was ik als automobilist immers meer vertrouwd. Inderdaad, dit ging compleet verkeerd.
Mijn fietsknooppunteninformatie erbij gehaald, ik reed toch echt richting nummer 64. Toen viel er een kwartje: er bleken meerdere knooppunten met dat nummer. Wat kon ik anders dan mijn afspraak bellen met de mededeling dat het er wegens omstandigheden vandaag niet meer van zou komen. Nieuwe afspraak, alleen nu liever niet meer bij nummer 64.

Die fietsknooppunten, een prachtig systeem, maar je moet er zelf toch ook nog wel wat aan doen.